Gdansk bezienswaardigheden: havenstad en Hollandse roots

Is het kunst of kitsch? De gebouwen van de Poolse stad Gdansk lijken gebouwd in de zestiende of zeventiende eeuw, maar dat is schijn. In de tweede oorlog werd de stad zwaar gebombardeerd, zodat bijna de hele binnenstad werd herbouwd en gerestaureerd. Een beetje kitsch dus, maar nog steeds prachtig. Deze hanzestad aan de Oostzee is in opkomst en ideaal voor een stedentrip. De mooiste Gdansk bezienswaardigheden die je niet mag missen.

De stad is makkelijk te bereiken vanuit Nederland. Schiphol, Eindhoven en ook vliegveld Eelde/Groningen (als enige Poolse bestemming) bieden rechtstreekse vluchten aan en brengen je binnen twee uurtjes naar de luchthaven, die twaalf kilometer van de binnenstad ligt.

Gdansk ligt aan de Oostzee heeft een speciale band voor Nederlanders, want veel panden in Gdansk zijn door Nederlanders ontworpen en eeuwen geleden was er veelvuldig handel tussen Amsterdam en Gdansk. De architectuur van de gevels en de openbare gebouwen is zeer verwant met Amsterdam en Antwerpen. De sfeer is dan ook bijznder, het lijkt alsof je – zonder grachten – door Amsterdam loopt. In de 16de eeuw verzesvoudigde het inwonertal door de florerende handel tot 30.000 en daarmee hoorde Gdansk, ook wel Danzig genoemd, tot de middelgrote steden in Europa.

Gdansk bezienswaardigheden

In een paar dagen kun je Gdansk goed leren kennen. Wat is er zoal te zien en te doen? We geven je 10 tips.

1. Ulica Dluga of lange Straat

De Ulica Dluga of lange Straat.

Een van de mooiste straten van Gdansk is de Ulica Dluga (de Lange Straat), die dwars door het centrum loopt. Vooral in de weekeinden komen hier de toeristen op af, maar ook de bewoners van de stad om elkaar te ontmoeten. Hier woonden vanaf de Middeleeuwen vermogende patriciërs en de huizen hebben dan ook gedecoreerde gevels, voorzien van familiewapens en beelden van legendarische helden. De oudste huizen dateren uit de Middeleeuwen, maar veel huizen zijn ook gerestaureerd nadat ze in de oorlog werden platgebombardeerd. Hier bevinden zich de meeste restaurants en ’s avonds kun je hier goed stappen of rondslenteren.

2. Stadsraadhuis van Gdańsk

Het Rechtstadsraadhuis van Gdansk.

Het Rechtstadsraadhuis ligt aan de Lange Straat en werd eind dertiende eeuw gebouwd. De gevel is van een Nederlands-Maniëristische (Italiaanse) bouwstijl en binnen in het gebouw is de Rode Zaal de meest statige ruimte die een bezoek waard is. Het plafond van deze kamer is met 25 symbolische afbeeldingen versierd en door Izaac van den Blocke geschilderd. Door branden werd het stadhuis deels verwoest, waardoor je verschillende bouwstijlen kunt zien. Zo heeft de toren van het Stadhuis een carillon dat een kopie is van het zeventiende-eeuwse origineel.

3. Gouden Poort

De gouden poort in Gdansk.

De Gouden Poort oftewel de Zlota Brama is tussen 1612 en 1614 in Renaissancestijl gebouwd. Later, in 1648, werden nog acht stenen sculpturen toegevoegd die de dakrand versieren. Ze verbeelden de deugden van de inwoners van Gdansk. De beelden kijken uit op de Lange Straat en symboliseren Rechtvaardigheid, Mededogen, Wijsheid en Eensgezindheid. De andere vier deugden zijn Faam, Vrede, Vrijheid en Welvaart.

4. Kraanpoort

De kraanpoort in Gdansk.

Een van de meest bijzondere gebouwen van Gdansk is de Kraanpoort (Zuraw), die in de vijftiende eeuw werd gebouwd. Deze poort diende om zware goederen uit schepen te takelen, met gewichten tot 2000 kilo. Deze werd aangedreven door twee grote raderen van vijf meter doorsnee, die door mannen die erin liepen werd voortbewogen.

5. Mariabasiliek

De Mariabasiliek oftewel de Bazylika Mariacka.

De Mariabasiliek (Bazylika Mariacka) is de grootste uit baksteen vervaardigde kerk ter wereld. De basiliek is tussen 1343 en 1502 gebouwd en heeft veel bijzondere kunstwerken uit de Middeleeuwen en de Barok. De kerk heeft een lengte van 105 meter, de toren is 77 meter hoog en de gewelven steken negentien meter boven de grond uit. Bovenin heb je op de galerij een prachtig uitzicht over de stad, maar moet je wel eerst 400 traptreden beklimmen!

6. Mariastraat

De Mariastraat (Ulica Mariacka) loopt van de Mariabasiliek naar de Lange Kade en heeft de karakteristieke kinderkopjes. Hier woonden in vroegere eeuwen rijke handelaren en goudsmeden in statige huizen. De straat heeft een Dickens-achtige sfeer en wordt veel gebruikt als filmlocatie. Gdansk wordt gezien als de amber hoofdstad van de wereld en je ziet dan ook veel winkeltjes die de amber edelstenen verkopen. Vooral in de Ulica Mariacka kun je te kust en de keur voor deze bijzondere edelstenen. Amber, ook wel het gele goud genoemd, is hars uit naaldbomen en je kunt het vooral in steden rond de Baltische zee kopen.

7. Groene Poort

De Groene Poort in Gdansk ‘by night’.

Brama Zylona of De Groene Poort werd tussen 1568 en 1571 gebouwd in een Nederlandse variant van de zogeheten Maniëristische stijl, een Italiaanse bouwstijl. In De Groene Poort is een Nationaal Museum gevestigd.

8. Neptunusfontein

Vlak voor het stadhuis, in de Ulica Dluga, staat de Neptunusfontein die al van 1633 dateert. Het beeld werd ontworpen door de Vlaamse architect Abraham van den Blocke. Neptunus was volgens de legende de ‘uitvinder’ van het beroemde Goldwasser, de bekende kruidenlikeur van Gdansk, met goudschilfers. De god van de zee zag tot zijn verontwaardiging hoe mensen continu goudstukken in zijn fontein gooiden, omdat dit geluk met zich meebracht. Hij werd zo boos, dat hij met zijn drietand keihard in het water sloeg waardoor alle goudstukken in kleine stukjes uiteen knalden. Zo ontstond het Goldwasser, versplinterde goudblaadjes in de bekendste kruidenlikeur van Gdansk.

9. Sopot

Het centrum van Sopot, een kustplaatsje in de buurt van Gdansk.

Met de trein kun je een uitstapje maken naar Sopot, een kustplaatsje op tien kilometer van Gdansk. Met een grote houten pier lijkt het wel het Scheveningen van Polen. Op een mooie zomerdag kan het er erg druk zijn, want ook het stadje zelf is bijzonder in trek bij de dagjestoeristen. Aan het einde van de pier kun je heerlijk op een terrasje een biertje (of iets anders…) drinken. Ook in de stad zijn gezellige terrasjes en restaurants om even op adem te komen.

Sopot, de houten pier waar veel dagjesmensen komen.

De stad ligt aan de Oostzee en vormt samen met de plaatsen Gdańsk en Gdynia de agglomeratie Driestad ofwel Trójmiasto. De stad heeft meer dan 40.000 inwoners.

10. Centraal Station Gdansk

Het statige Centraal station in Gdansk. Je kunt met de trein naar andere delen van de stad; bij Station Gdańsk Wrzeszcz ligt onder meer een groot winkelcentrum. Want in het historische centrum zelf zijn bijna geen winkels op te shoppen.

11. Nationaal museum

Iets buiten het centrum ligt het Nationaal Museum. Naast een collectie met aardewerk, waaronder ook veel Delfts blauw, kun je veel Hollandse meesters zien, zoals een schilderij van Albert Cuyp (zie onder het portret).

Links het schilderij van Albert Cuyp, rechts van de Lange Straat met op de achtergrond het stadhuis.

12. De haven & Westerplatte

De haven van Gdansk, gezien vanaf de boot.

Westerplatte is een schiereiland ten noorden van Gdańsk waar van 1926 tot 1939 een Pools militair depot lag. Op 1 september 1939 begon de Duitse invasie van Polen met de beschieting van Westerplatte door het oorlogsschip Schleswig-Holstein. De Slag om Westerplatte werd op 7 september 1939 gewonnen door nazi-Duitsland.

De haven van Gdansk, gezien vanaf de boot.

Je kunt Westerplatte bereiken met de taxi of bus, of nog leuker, met een boot vanuit Gdansk. De boot meert er vijf minuten aan en je kunt een boot later weer opstappen en intussen het gebied verkennen. Naast wat horeca en een strand kun je de ruïnes van de barakken en blokhuizen bezoeken. Eén daarvan is een museum. Opvallend is Ook het stenen monument ter nagedachtenis aan de inval van de Duitsers dat is geplaatst op een 28 meter hoge heuvel. En de haven? Die is ook prachtig en goed te zien tijdens de boottocht.

Al met al een prachtige stad om een paar dagen te verblijven. Wil je er ook naartoe? Kijk even naar onze suggesties voor een leuke vakantie naar Gdansk.

1. Gdansk is perfect voor een driedaagse stedentrip. Voor een overzicht kijk op Stedentrips Polen

2. Wil je langer in Polen blijven of Gdansk combineren met een rondreis, dan kun je meer info vinden op Rondreizen Polen

Wil je niet in de stad zelf zitten maar in een mooi landhuis, dan kun je voordelig terecht bij Last-Minute vakantiewoningen Polen

Gerelateerde berichten

Dit zijn de mooiste bestemmingen voor een rondreis door Midden-Amerika

Waarom Auschwitz het bezoeken waard is

Varen in Noorwegen: heel veel mogelijkheden

We gebruiken cookies om ervoor te zorgen dat onze website zo soepel mogelijk draait. Als je doorgaat met het gebruiken van de website, gaan we er vanuit dat ermee instemt. Lees meer