Het Meidan Emam of het Plein van de Imam is een plein in Isfahan, Iran. Het plein is aangelegd tussen 1590 en 1595. Het is 560 m lang en 160 m breed, waarmee het qua grootte het zesde plein van de wereld is.
Een populaire vakantiebestemming kun je Iran nog niet noemen. Een anti-Amerikaanse houding, de streng islamitische leer en de manier waarop het met de mensenrechten omspringt heeft veel reizigers afgeschrikt. Toch doet het land de laatste jaren pogingen de betrekkingen met het Westen te verbeteren.
Dat er zo weinig toeristen komen, maakt het land juist zo aantrekkelijk. Achter de Iraanse sluier van geheimzinnigheid ligt een prachtig land verborgen met desolate zoutwoestijnen, de krioelende miljoenenstad Tehrãn, een rijke historie, hoge bergketens en uitgestrekte rijst- en theeterrassen aan de Kaspische Zee.
De Islamitische republiek Iran, zoals de officiële benaming is, is het verbindingsstuk tussen het Midden-Oosten en de rest van Azië. Iran is met en oppervlak van 1.648.000 vierkante kilometer het op vijftien na grootste land ter wereld.
Sjah
Iran is lange tijd Westers georiënteerd geweest. Dat was onder leiding van Mohammed Reza, beter bekend als de sjah, die van 1941 tot en met 1979 regeerde. Hij regeerde naar Westers voorbeeld, dulde echter geen tegenstand. De oppositie werd door de beruchte geheime dienst, de SAVAK, uit de weg geruimd.
In 1963 voerde de sjah een nieuwe politiek in, ook wel de ‘Witte revolutie’ genoemd. Er kwam landhervorming, vrouwenemancipatie en privatisering van staatsbedrijven. Slechts een klein deel van de bevolking profiteerde echter van deze hervormingen, waardoor er onrust en opstanden ontstonden.
Eén van de oppositieleden was ayatollah Khomeini, die een streng islamitische leer nastreefde. Hij werd door de sjah gearresteerd en verbannen naar het buitenland. De sjah verrijkte zichzelf met de opbrengsten van de olie-inkomsten en bouwde prestigieuze, maar vaak nutteloze projecten, maar de problemen met de werkloosheid, trek naar de steden en armoede werden genegeerd. Na groeiend verzet van de bevolking moest de sjah in 1979 het land ontvluchten. Een jaar later stierf hij in de Verenigde Staten.
Redder des Vaderlands
Khomeini werd als ‘redder des vaderlands’ gezien en kwam in 1979 al snel aan de macht. Weliswaar werd een jaar later Bani Sadr tot eerste president van het nieuwe bewind uitgeroepen, maar de werkelijke macht lag in handen van Khomeini, in de nieuwe grondwet was vastgelegd dat de geestelijk leider alle macht naar zich toe mocht trekken.
Op 2 april 1979 werd de islamitische republiek Iran uitgeroepen. Daarna volgde er een bloedige periode, waarin alle tegenstanders van de islam en aanhangers van de sjah systematisch werden uitgemoord. In 1980 raakte Iran ook in oorlog met buurland Irak, een diepliggend grensconflict over de Shatt-al-Arab, de benedenloop van de rivieren de Eufraat en Tigris, lag daaraan ten grondslag.
Na acht jaar oorlog, die honderdduizenden doden kostte, werd op 18 juli 1988 een VN-resolutie ondertekend voor een staakt-het-vuren. Pas in 1990 werd de definitieve vrede getekend, waarin de grens in het midden van de Shatt-al-Arab werd vastgelegd.
Khomeini
Grote opschudding veroorzaakte het boek The Satanic Verses van de Britse schrijver van Indiase afkomst, Salman Rushdie, waarin bepaalde passages waren geschreven die beledigend zouden zijn voor de islam. Rushdie werd door Khomeini ter dood veroordeeld, hij moest door islamitsiche terroristische organisaties, die overal ter wereld opereerden, worden vermoord.
Rushdie dook onder, tot op de dag van vandaag is hij vogelvrij verklaard. De betrekkingen tussen Iran en Groot-Brittannië, waar de schrijver woonde, bekoelden daarop en de ambassadeurs werden ook teruggeroepen. Na de dood van ayatollah Khomeini, op 3 juni 1989, was het land in grote rouw gedompeld. Sindsdien zijn de betrekkingen tussen Iran en de Westerse landen verbeterd en heeft zelfs de Verenigde Staten toenadering gezocht om de diplomatieke betrekkingen te verstevigen. Maar nog steeds zijn de betrekkingen broos.