De piramides van Teotihuacan. De stad van de Azteken heeft van ongeveer 150 voor Christus tot 700 na Christus bestaan en had op haar hoogtepunt 200.000 inwoners.
Een man uit Mexico met een zwarte snor en een brede sombrero, leunend tegen een cactus, bezig aan zijn siësta. Het stereotiepe beeld van de Mexicaan voldoet al lang niet meer aan deze beschrijving. Mexico is meer dan dat alleen, misschien is het wel één van de meest kleurrijke landen ter wereld. Het land staat vol met cultuur-historische overblijfselen van hoogontwikkelde beschavingen, zoals de Maya’s en de Azteken. Daartegenover staat de lelijkheid van de metropool Mexico-stad, met twintig miljoen inwoners, die bedekt wordt door een deken van smog.
Wereldberoemd is de Mexicaanse keuken, met tortilla’s, enchiladas en taco’s. De kloof tussen de armen en rijken is groot, de inflatie van de munteenheid Peso is hoog, de schuldenlast onbetaalbaar, maar de trotse, patriotistisch ingestelde, maar ook creatieve Mexicanen weten hun hoofd al eeuwenlang boven water te houden. Misschien komt dat wel door de vele duizenden feesten, waar de Mexicanen om bekend staan.
Azteken
Elke gebeurtenis wordt aangegrepen om te feesten. Dat vindt zijn oorsprong in hun voorvaderen. Reeds de Azteken hadden hun eigen feestkalender. De ‘fiestas’ brengen wat kleur aan het anders zo sobere leven van de Mexicaan. ‘Op zulke dagen fluit, joelt en zingt de anders zo zwijgzame Mexicaan, steekt hij voetzoekers af en schiet met zijn pistool in de lucht.
Zijn ziel ontladend, stijgt zijn geschreeuw – tot groot plezier – als een raket op naar de hemel, ontploft daar in groen, rood, blauw, en wit en stort op duizelingwekkende wijze omlaag, een staart van gouden vonken achter zich aan slepend’, aldus een citaat uit het boek ‘El laberinto de la soledad’ van de Mexicaanse schrijver Octavio Paz, winnaar van de Nobelprijs voor literatuur.
Tijuana
Het is niet vreemd dat veel toeristen Mexico inmiddels weten te vinden. In 1929 bezochten 20.000 buitenlanders Mexico, in 2010 waren dat er 7 miljoen. Daarvan kom het merendeel uit de Verenigde Staten (meer dan 80 procent), die met hun eigen auto het beruchte ‘Tortilla-gordijn’ passeren.
Tijuana, vlak bij San Diego, is de stad die de meeste bezoekersaantallen trekt en volledig is ingesteld op het toerisme, met zijn gokpaleizen, café‘s, restaurants, texmex-food en souvenirwinkels. Gepensioneerden vestigen zich in steden als Guadalajara en Cuernavaca, andere bezoekers reizen naar de bekende kustplaatsen om te gaan vissen of zwemmen. Ook de Europeanen worden gelokt door de kunstschatten van het grootste Midden-Amerikaanse land.
Acapulco en Cancun
Nog steeds is het ‘industria sin chimeneas’, de industrie zonder schoorstenen zoals het toerisme ook wel genoemd wordt, één van de belangrijkste bron van inkomsten voor de Mexicaanse economie. Al vanaf de jaren dertig zit het toerisme in een stijgende lijn en dat heeft ook negatieve gevolgen.
Denk maar aan de beroemde kustplaats Acapulco, dat de snelle groei niet aankon. De infrastructuur blijft achter vergeleken met de hotels en appartementen, die nog steeds met sneltreinvaart uit de grond worden gestampt.
Het ministerie van Toerisme probeert deze wildgroei in goede banen te leiden en houdt bij nieuwe projecten een oogje in het zeil, maar het is bijna water naar de zee dragen. Ook in Cancún, dat al meer toeristen trekt dan Acapulco, dreigt een scheefgroei te ontstaan.
De keuken in Mexico
De uitgebreide Mexicaanse keuken stamt al vanuit de tijd van de Maya’s, Azteken en Zapoteken. Vijfduizend jaar geleden werd er al maïs verbouwd, waarvan de tortilla wordt gemaakt. Wat voor ons de aardappel is, is voor de Mexicaan de maïs. De oorspronkelijke indianen aten het vlees van kalkoenen, kale honden, gordeldieren, ratten, muizen, vissen, leguanen, slangen en kikkers. Daarnaast aten ze ook sprinkhanen, mieren, wormen en eieren van de watervlieg, die als een delicatesse golden.
Plaza de las Tres Culturas
Het beste laat de verscheidenheid van Mexico zich presenteren in het ‘Plaza de las Tres Culturas’, het plein in Mexico-stad waarin de drie culturen samenkomen: de restanten van een indiaans tempelcomplex, de Santiago-kerk die in de zestiende eeuw door de Spanjaarden werd gebouwd en de moderne flatgebouwen, met onder meer het ministerie van Buitenlandse Zaken.