De hoofdstad Bukhara. Bukhara ligt aan de Zijderoute en is meer dan 2000 jaar oud. Het is het mooiste voorbeeld van een middeleeuwse stad in Centraal-Azië, met bijzonder mooie monumenten, zoals de beroemde graftombe van Ismail Samani.
Oezbekistan is het hart van Centraal Azië; het grenst namelijk aan alle andere landen eindigend op ‘stan’. Op een reis naar of door deze regio zul je dan ook ongetwijfeld Oezbekistan aandoen. Dat is overigens niets nieuws, de eeuwenoude Zijderoute liep grotendeels door Oezbekistan en de grote historische namen Dzjengis Khan en Alexander de Grote passeerden hier ook. Dat is dan ook de reden dat een bezoek aan Oezbekistan voor historie-liefhebbers een must is.
Ten zuiden ligt Turkmenistan, ten noorden Kazachstan, en in het oosten ligt Oezbekistan verstrengeld met Kirgizië en Tadjikistan. In het zuidoosten, bij Termez, wordt Afghanistan ook nog even aangeraakt. Helaas voor Oezbekistan raakt het in het westen echter níet de Kaspische Zee. Het enige grote water waaraan Oezbekistan grenst, is het Aralmeer in het noordwesten, maar dat is aan het opdrogen.
Het land heeft veel in de aanbieding voor de toerist, maar helaas ook een vervelende houding ten opzichte van die toerist. En dat is jammer, want het is het enige land in de regio met een rijke (nog aanwezige) geschiedenis en cultuur, en zo weinig rijk aan olie.
Djenghis Khan
Oezbekistan is het land van de Amoe Darja en de Syr Darja. De Amoe Darja (wat rivierzee betekent) werd vroeger Oxus genoemd, en het gebied ten noorden daarvan heette Transoxiana. In dit gebied onstonden vele beroemde khanaten, zoals Bukhara, Samarkand en Khiva, die voornamelijk floreerden in tijden dat het gebied niet onderdeel uitmaakte van een groter rijk.
Door de eeuwen heen hebben de Seljuk Turken, de Mongolen onder Djenghis Khan, en Timoer de Lamme hier huisgehouden, wat voornamelijk betekent dat er veel mensen werden gedood, en dat gebouwen met de grond gelijk gemaakt werden. Aangezien Timoer de laatste grote heerser was, is er van zijn tijd veel bewaard gebleven, maar niet veel van daarvoor.
In de negentiende eeuw hebben de Engelsen en de tsaristische Russen geprobeerd om een vinger in de pap te krijgen, maar pas toen de Russen communistisch werden, lukte hen dat. In 1991 werd Oezbekistan onafhankelijk, wat betekende dat de leider van de communistische partij, Islam Karimov, de naam van die partij veranderde en vervolgens op dezelfde manier verder ging regeren.
Taskjent
Aangezien relatief veel luchtvaartmaatschappijen (o.a. British Airways en Uzbekistan Airways) op Tashkent vliegen, is dit waarschijnlijk je eerste kennismaking met Oezbekistan. Tashkent is de grootste en hoofdstad van het land. Er is een metro, en er zijn voor de regio relatief goede voorzieningen. Meer achtergronden in: Wikipedia Oezbekistan
Er is echter ook veel communistisch beton, en vooral veel vervelende agenten. Doorgaans staan ze bij het busstation naar Samarkand of bij het treinstation te wachten op toeristen, altijd makkelijk te herkennen aan de rugzak, en het vervolg kun je zelf invullen. Nee, Tashkent is alleen leuk om even bij te komen: er zijn namelijk veel terrasjes en relatief goede restaurants.
Samarkand
Samarkand (ongeveer vier uur per trein of bus vanaf Tashkent) schijnt een mysterieuze aantrekkingskracht te hebben, onder andere geholpen door een fameus gedicht van Oscar Wilde. Het was de hoofdstad van het rijk van Timoer de Lamme (die overigens zelf uit Shakhrisabz kwam). Veel van Samarkands indrukwekkende gebouwen zijn afkomstig van Timoer of van zijn kleinzoon Ulughbek. Met name het Registan is wereldberoemd.
Bukhara
Bukhara (ongeveer vier uur per trein of bus vanaf Samarkand) is één van de vijf heilige steden van de Islamitische wereld, en mag dan ook Bukhara-i-sharif heten. Ook in Bukhara zijn veel oude gebouwen bewaard gebleven. De meest interessante zijn gelegen tussen Labi Hauz met zijn theehuizen rondom een vijver en de Ark, onder andere de Kalan minaret.
De Ark was het fort van de emirs van Bukhara die altijd al een beetje vreemd waren, maar tegen het einde van de negentiende eeuw werd het allemaal wel heel erg (er is een klein museum gewijd aan de wreedheden van de emirs door de eeuwen heen). Net buiten de stad bevindt zich een paleis van de laatste emir, waaruit de westerse invloed aan het eind van de negentiende eeuw blijkt. Zo is er bijvoorbeeld een oven/kachel uitgevoerd in Delfts blauw. Ook buiten de stad bevindt zich het treinstation, omdat de emir (toen nog) niks moest hebben van al die nieuwlichterij.
Khiva
Khiva ligt ongeveer zes uur per auto vanaf Bukhara. Je kan er ook met de trein komen (naar Urgench, en vandaar een bus of taxi), maar let op! De trein slingert een aantal keer over de grens met Turkmenistan, dus wees voorbereid met betrekking tot je visa. Velen zullen zeggen dat Khiva de meest toeristische stad van Oezbekistan is.
Dit komt niet door het aantal toeristen (overigens voornamelijk binnenlandse toeristen), maar doordat het oude Khiva nogal goed geconserveerd is. Alle oude gebouwen staan er nog, en zijn in relatief goede staat, maar omdat er niemand woont, leeft het niet. Khiva is een maquette op ware grootte. Erg leuk is dat je hier in een echte medressah kunt slapen.