Kigali, de hoofdstad van Rwanda die op enkele heuvels is gebouwd. Het is het economische en bestuurlijke centrum van het land. Er wonen bijna een miljoen mensen in de stad.
Rwanda, het land van de duizenden heuvels, van meren, rivieren en uitgestrekte savanne’s. Midden in Afrika, ingeklemd tussen Burundi, Tanzania, Uganda en voormalig Zaïre. Maar ook het land van de afschuwelijkste genocide sinds de Tweede Wereldoorlog. In 1994 werden bijna een miljoen Tutsi’s afgeslacht door de Hutu-minderheid. Het strijdtoneel van dit etnische conflict is een land van schoonheid en een grote verscheidenheid aan planten- en dierenleven.
Gelukkig is Rwanda na de bloedige burgeroorlog weer uit haar diepe dal gekrabbeld. Vele vluchtelingen zijn teruggekeerd. De situatie in het land is dan ook in tijden niet zo goed geweest. Rwanda biedt de reiziger veel moois. In het noorden leven de berggorilla’s in het Parc National des Volcans, genoemd naar een zestal vulkanen, begroeid met regenwouden.
In het oosten ligt het Akagera National Park, waar leeuwen, giraffen, olifanten en nijlpaarden leven. Het Kivumeer ligt in het westen van Rwanda op de grens met de Democratische Republiek Congo. Hier kun je zwemmen, zonnen en genieten van het uitzicht over het meer met zijn vele schiereilandjes. En in het zuidwesten kun je het prachtige regenwoud van Nyungwe bewonderen.
Parc National des Volcans
Het lijkt alsof ze je aankijken. Daarna gaan ze gewoon weer verder met waarmee ze bezig zijn. De zilverzwarte berggorilla’s zijn misschien wel dé reden om naar Rwanda af te reizen. In Afrika zijn twee berggorillareservaten. Een in Uganda en een in Rwanda. In Rwanda leven de mensapen in het Parc National des Volcans, onder meer op de vulkaan Sabyinyo.
De berggorilla’s, die drie keer zo groot als een volwassen mens kunnen zijn, worden helaas met uitsterven bedreigd. Er zijn er nog maar 675 op onze aardbol. Een keer per dag krijgen de dieren bezoek van maximaal acht toeristen. Iedere toerist betaalt $ 385 voor een bezoek van een uur. Vanuit Ruhengeri, aan de voet van het park, heb je een schitterend uitzicht over de vulkanen.
Hier begint onder leiding van een gids de tocht door het regenwoud naar de berggorilla’s. De voettocht naar de berggorilla’s duurt minimaal een uur, afhankelijk voor welke route je kiest. Onderweg zie je allerlei dieren. Prachtige kleurrijke vogels (in Rwanda leven zo’n 670 verschillende soorten) en misschien vang je een glimp op van de zeldzame ‘golden monkey’.
Berggorilla’s
De berggorilla’s leven allemaal in het grensgebied tussen Rwanda, de Democratische Republiek Congo (DRC) en Uganda. Een regio die al jarenlang onrustig is. Burgeroorlogen en de daarmee gepaard gaande vluchtelingenstromen bedreigen het leefgebied van de gorilla’s. Dit is dan ook gevaarlijk terrein.
De parkwachters worden regelmatig bedreigd met een geweer, ze worden gekidnapt of gedood. Ook kunnen ziektes van mensen de dieren besmetten. Een bezoek aan de apen is dan ook aan strikte regels gebonden. De gorilla’s mogen er niet onder lijden. Het entreegeld wordt gebruikt om het park te beschermen en bewaken.
Natuurrampen vormen eveneens een bedreiging voor het leefgebied van de gorilla’s. In totaal wordt 97% van de energiebehoefte van de Rwandezen uit hout gehaald. Er lijkt voldoende hout te zijn, maar er worden meer bomen gekapt dan bijgeplant. Daardoor is er een grote kans op aardverschuivingen en erosie, omdat de bodem niet voldoende wordt beschermd door de bomen. De thuisbasis van de gorilla’s is onmisbaar voor mensen, maar ook voor deze dieren.
Kigali
Kigali ligt in het centrum van het land. Het is een kleine, maar mooie stad. Er is alleen niet zoveel te beleven. Musea vind je hier niet. Daarvoor moet je naar het zuiden afreizen, naar Butare. Door de burgeroorlog heeft Kigali helaas veel schade opgelopen. Daarvan zijn nog steeds de sporen te zien. Vanuit Kigali is het ongeveer 1,5 uur rijden naar Ruhengeri van waaruit je de berggorilla’s kunt bezoeken.
Iets ten zuiden van de stad ligt het genocide monument bij Nyamata en Ntarama. Hier kun je de gruwelijke overblijfselen van de burgeroorlog zien.
Nyungwe National Park ligt in het zuidwesten van Rwanda. Hier komen meer dan 100 soorten orchideeën voor! Het geur- en kleurenspel is een lust voor het oog en de neus. Het park is een van de laatste tropische bergregenwouden van Afrika. Hier leven allerlei soorten apen en meer dan 275 soorten vogels. Het park is gemakkelijk toegankelijk en er zijn vele goed onderhouden wandelpaden. Zorg voor warme kleding, want Nyungwe ligt relatief hoog.
Kivu meer
Het Kivumeer markeert de grens tussen Rwanda en de DRC. Hier kun je even uitrusten van je reis: zwemmen, zonnen en genieten van het prachtige uitzicht over het meer met zijn vele schiereilandjes. Aan de noordelijke oever ligt Kisenyi. Vanuit hier kun je gemakkelijk de grens met de DRC oversteken naar Goma, dat ook aan het meer ligt.
Wanneer je vanuit Kisenyi in zuidelijke richting naar Kibuye reist, zijn er onderweg prachtige watervallen te zien; Les Chutes de Ndaba. Aan de zuidelijke oever van het meer ligt Cyangugu. Ook hier is het mogelijk door te reizen naar de DRC. Aan de andere zijde van de grens ligt Bukavu. Cyangugu ligt bij het Rugege Forest, een groot bos waar olifanten, buffels en chimpansees leven.
Vlak bij de stad liggen de watervallen van de rivier Rusizi en de heetwaterbronnen van Nyakabuye. Langs de grens met Tanzania ligt het Akagera National Park, vernoemd naar de rivier Akagera, die zich door het park kronkelt. Deze rivier is volgens de Rwandezen de oorsprong van de Nijl. Het landschap is zeer gevarieerd: meren, moerassen, heuvels en savanne. Je kunt er olifanten, zebra’s en impala’s zien, maar ook leeuwen, luipaarden en hyena’s. In de meren leven grote groepen nijlpaarden en krokodillen. Meer op de officiële website van het bureau voor toerisme: Rwanda tourism
Belgische kolonisten
Vóór de koloniale tijd bedreven de Tutsi’s veeteelt en de Hutu’s landbouw en was er sprake van onderlinge samenwerking. Het land was al eeuwenlang een koninkrijk geleid door de Tutsi’s. Het kolonialisme haalde echter het sociale systeem overhoop. In 1903 werd Rwanda een Duitse kolonie.
Duitland verloor haar kolonie na de Eerste Wereldoorlog aan de Belgen. De Belgische kolonisten besloten het lokale bestuur vrijwel geheel in handen van de Tutsi’s te leggen. Hierdoor verschoof het machtsevenwicht en de haat van de Hutu-meerderheid tegenover de Tutsi-minderheid groeide. Toen in 1959 de onafhankelijkheid van Rwanda dichterbij kwam, brak er een opstand uit van de Hutu-bevolking.
Vanaf dat moment is de strijd tussen de Hutu’s en Tutsi’s met enige regelmaat opgelaaid, waarbij de burgeroorlog in 1994 de gruwelijkste en bloedigste tot dan toe was. In 1994 werden bijna een miljoen Tutsi’s en gematigde Hutu’s vermoord. Twee miljoen Hutu’s vluchtten naar de DRC, Tanzania en Burundi. Uiteindelijk zijn deze vluchtelingen gedwongen teruggekeerd naar Rwanda. Het land is er wel in geslaagd hen weer in de samenleving op te nemen.
Niet alleen gorilla’s
Eén van de redenen om naar Rwanda te gaan is om 1 keer in je leven oog in oog te staan met de zilverrug gorilla’s. In het noordelijk gelegen Volcanoes National Park leven verschillende groepen gorilla’s en enkele groepen kunnen bezocht worden. Maar er is meer dan gorilla’s alleen en dat er in het relatief kleine land (2/3e van Nederland) veel meer te ontdekken is.
‘Het doel van dit initiatief is om een moderne en up-to-date publicatie beschikbaar te hebben’, zegt Immaculee Uwanyiligira, ambassadeur van Rwanda in Den Haag, ‘maar absoluut ook om de diversiteit van het groene en heuvelachtige land in Oost Afrika onder de aandacht te brengen, zoals het Akagera National Park (savanne) in het oosten en het Nyungwe National Park (subtropisch woud) in het zuiden waar chimpansees en andere primaten gespot kunnen worden en waar eind vorig jaar een heuse Canopy Walk geopend is, zodat op een hoogte van 50 meter tussen de boomtoppen gelopen kan worden.’
Land van de eeuwigdurende lente
Doordat het land vrij hooggelegen is en relatief dicht bij de evenaar, heeft het een zeer mild klimaat en het wordt daarom ook wel het land van de eeuwigdurende lente genoemd. Voor een strandvakantie hoeft men het land niet te verlaten omdat Rwanda aan het Kivu meer gelegen is. Degene die met KLM (zes directe vluchten per week tussen Amsterdam en Kigali) vliegt zal merken dat er naast toeristen ook veel zakelijk verkeer is dat naar Rwanda afreist en dit is ook ter plaatse merkbaar.